Keileem is in de ijstijd afgezet in de Alde Feanen. Deze kleiachtige grond is essentieel voor de aansturing van het water in dit gebied. De klei is erg dicht en laat nauwelijks water door. Door de veenvorming is dit afwisselende landschap ontstaan. De Alde Feanen, grenzend aan het Prinses Margrietkanaal, met status als Nationaalpark en een Natura 2000 gebied. Een gebied beheerd en beschermd door ons ‘It Fryske Gea’ (het Friese landschap).

Wie wij zijn

Wij zijn It Fryske Gea en houden ons bezig met bescherming, behoud en ontwikkeling van natuur, landschap en cultureel erfgoed in Fryslân. Van de 60 verschillende natuurgebieden die in eigendom en beheer zijn, is de Alde Feanen er één. Om bepaalde soorten dieren in dit gebied te behouden zijn hier inrichtingsmaatregelen getroffen waaronder bijvoorbeeld het nu in uitvoering zijnde  LIFE-project.

Veel vogels profiteren van de variatie in dit prachtige gebied. Het laagveengebied kent meer dan 100 soorten broedvogels, waar de trekkers en wintergasten nog bij komen. Meer dan 450 planten soorten zijn hier aangetroffen en zo’n 38 verschillende soorten zoogdieren komen hier voor. Het grootste voorkomende zoogdier is de ree. Rond de 150 van deze imposante dieren lopen hier rond. ‘Deze beestjes zijn uitstekende zwemmers en komen gemakkelijk van A naar B’. Sinds een aantal jaren zijn er ook dassen te vinden aan de randen van dit gebied. Deze dieren vestigen zich  aan de rand van het natuurgebied omdat zij niet zo van natte pootjes houden.

'Deze beestjes zijn uitstekende zwemmers'

De otter is er weer!

In 1988 werd voor het laatst  in De Alde Feanen, en daarmee ook in Fryslân, een Otter gesignaleerd. Dit was één van de laatste otters van Nederland en misschien ook wel dé laatste otter van ons land. Door vervuiling van water is er op initiatief van en het toenmalige Ministerie van LNV en van ons, het leefgebied van de Otter voor een deel hersteld. De natte natuurgebieden zijn met elkaar verbonden en voor een deel geïsoleerd van de boezem. Op die manier is het gebied weer geschikt gemaakt voor de otter. Inmiddels leven er naar schatting zo rond de 10 otters in de Alde Feanen ‘en dat is best een hoog aantal’. Deze dieren hebben een groot leefgebied waardoor de uitwerpselen van deze diertjes dan ook overal in het gebied gevonden kunnen worden.

Deze prachtige diertjes staan aan de top van de zoetwater voedselpiramide. Hierdoor is de zoetwater biotoop redelijk op orde.

Dankzij het otterproject is de kwaliteit van het water en de bodem zo verbeterd dat verdwenen (water)planten, insecten, vogels en vissen ook teruggekomen zijn naar het natuurgebied.

Een natuurlijke vaarweg

Grenzend aan het natuurgebied ligt het Prinses Margrietkanaal. Jaarlijks varen hier veel recreanten over om vanuit o.a. Grou, Warten of Leeuwarden naar dit prachtige stuk natuur te komen. Langs het kanaal zijn natuurvriendelijke oevers aangebracht. Deze oevers maken het onder andere gemakkelijker voor de te water geraakte dieren om het kanaal weer uit te komen.

In De Alde Feanen zijn diverse mogelijkheden om overtollig boezemwater vanaf het kanaal in het gebied te bergen. Naast de polders die zomers gebruikt worden voor vee en ’s winters onder water worden gezet (zogenaamde zomerpolders), is er ook een calamiteiten polder. Deze polder wordt in het geval van te veel water  gebruikt om dit te veel aan water voor een deel te kunnen bergen. Deze vaak botanisch waardevolle polders beschikken over plantensoorten die gewend zijn om 4 maanden per jaar onder water te staan.

'Langs het kanaal zijn natuurvriendelijke oevers'

Recreatie

In het natuurgebied kunnen zo’n 300 boten aanmeren bij de daarvoor bestemde aanlegplekken. Zodra er herinrichtingen plaats vinden in het gebied, worden aanlegplekken aan de rand van het gebied geplaatst zodat er overdag door de natuur gevaren kan worden en er in de nachtelijke uren rust is voor de fauna. Zomers houdt onze toezichthouder, vaak in samenwerking met de politie, een oogje in het zeil zodat het evenwicht tussen mens en natuur bewaart blijft.

Om de dieren en vogels in het gebied genoeg rust te geven, zijn er bepaalde delen afgesloten of beperkt toegankelijk gemaakt waar de mens niet mag komen of alleen met kleine bootjes kan komen. Vooral tijdens de herfst/winter periode zijn grote delen van De Alde Feanen zeer belangrijk voor overwinterende vogels als ganzen, eenden en andere watervogels.

‘De Alde Feanen is het bewijs dat recreatie en natuur samen kunnen gaan zolang een ieder zich aan de afspraken houdt!’